W 1915 r. przy cmentarzu ewangelickim założono małą nekropolę wojenną na której pochowano trzech żołnierzy armii niemieckiej. Przy takiej liczbie pochowanych wątpliwości budzi rozmiar cmentarza, składającego się obecnie z czterech mogił zbiorowych. Możliwe więc, że spoczęli tutaj także żołnierze armii carskiej, jednak w zachowanych dokumentach wytworzonych przez niemiecką administrację rządową w drugiej połowie lat 30. XX w. dane dotyczące poległych z armii carskiej często były pomijane. Można też przypuszczać, że podobnie jak na innych cmentarzach z czasów I wojny światowej, także w Ciechanowcu pochowani zostali żołnierze polscy polegli podczas wojny polsko-bolszewickiej. Jest to tym bardziej prawdopodobne, że lista strat wojska polskiego z lat 1918-1920 wymienia nazwiska trzech poległych w Ciechanowcu w dniach 1 i 2 sierpnia 1920 r. Są to: Jan Krupa, starszy szeregowy 70. Pułku Piechoty, poległ 2 VIII 1920 r. , Władysław Owczarek, strzelec Grodzieńskiego Pułku Strzelców, poległ 1 VIII 1920 r. , Stanisław Wojenka, strzelec Mińskiego Pułku Strzelców, poległ 1 VIII 1920 r. . Miejsce ich pochówku jest nieznane. Prawdopodobnie spoczywają oni na ciechanowieckim cmentarzu wojennym, założonym podczas I wojny światowej. Cmentarz jest zadbany i pielęgnowany przez władze miasta. Mogiły są ujęte betonowymi obramowaniami. Pomiędzy nimi rośnie dąb – zapewne starszy niż nekropola. Centralną część cmentarza stanowi pamiątkowy obelisk w formie otwartej księgi umieszczonej na postumencie, za którą ustawiono wysoki krzyż. Na obu kartach księgi znajdują się inskrypcje: ŻOŁNIERZOM KTÓRZY / WALCZYLI ZA NASZĄ I / WASZĄ WOLNOŚĆ / ODDAJEMY HOŁD BOHATERSKIM ŻOŁNIERZOM / POLEGŁYM W WALKACH O / NIEPODLEGŁOŚĆ OJCZYZNY / W HOŁDZIE / MIESZKAŃCY CIECHANOWCA Obecne rozplanowanie cmentarza powstało w okresie międzywojennym , kiedy pamięć o walkach i poległych w obu wojnach była żywa. Wykorzystanie cmentarza z czasów I wojny światowej jako miejsca spoczynku żołnierzy poległych kilka lat później, w walkach podczas wojny polsko-bolszewickiej może być uzasadnieniem treści pamiątkowych inskrypcji. Źródło: Małgorzata Karczewska, Maciej Karczewski, Miejsca pamięci czynu niepodległościowego na północno-wschodnim Mazowszu, Białystok 2019. Fot. © Małgorzata Karczewska

Idea wzniesienia w Ciechanowcu pomnika ku czci nieznanych żołnierzy polskich poległych w walkach nad Nurcem w 1920 r. powstała w Kole Młodzieży Katolickiej. W celu zebrania środków potrzebnych do jej realizacji założono zespół teatralny oraz orkiestrę dętą. Młodzież organizowała zabawy i loterie, z których dochód przekazywany był na budowę pomnika . Wzniesiono go w dwóch etapach: pod koniec 1927 r. i na początku 1928 r. Pomnik ma formę wysokiego, czworograniastego obelisku, umieszczonego na trójkondygnacyjnym cokole i zwieńczonego figurą orła rozpościerającego skrzydła. Na froncie obelisku znajduje się wyobrażenie krzyża Virtuti Militari, pod nim ornament roślinny. Na drugiej i trzeciej kondygnacji cokołu umieszczono wtórnie dwie tablice z pamiątkowymi inskrypcjami: CZEŚĆ / ICH PAMIĘCI! / POLEGŁYM / W WALCE / ZA WIARĘ / I OJCZYZNĘ / W ROKU 1920 / NAD NURCEM 3 MAJA 1928 ROKU USTAWIONY, / POŚWIĘCONY 19 SIERPNIA 1928 R. Jak większość pomników poświęconych poległym w wojnie polsko-bolszewickiej, również monument z Ciechanowca został zniszczony po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną w 1939 r. Z obelisku usunięta została figura orła oraz pamiątkowa tablica. Uszkodzoną figurę uratował i przez lata przechowywał Ryszard Dybowski. Jej rekonstrukcja został powtórnie umieszczona w zwieńczeniu pomnika w 1988 r. Dwadzieścia lat później, w 90-tą rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości, władze miasta umieściły na przedniej ścianie obelisku nową tablicę z tekstem analogicznym do pierwotnego. W czasopiśmie „Przebój. Ilustrowane Czasopismo Regionalne” odnajdujemy notatkę, iż „W 1928 r. z inicjatywy miejscowego społeczeństwa zebrano skrzętnie prochy poległych podczas wojen i na miejscu tem wystawiono pomnik Nieznanego Żołnierza” . W opracowaniu dziejów Ciechanowca znalazła się wzmianka, że pomnik wzniesiony został na mogile żołnierskiej, jednak jej autor nie podał źródła tej informacji . Oba źródła wskazują zatem na cmentarny charakter miejsca, w którym zbudowano pomnik, chociaż sam obiekt i inskrypcja pamiątkowa nie mają takiego przesłania. Interpretacja notatki z 1928 r. wskazuje, że kamieniem węgielnym pomnika mogły być prochy poległych w różnych wojnach i powstaniach, zebrane z wielu miejsc z okolicy, a ich umieszczenie pod pomnikiem miało wyraz symboliczny. Współcześnie, w przestrzeni wokół pomnika urządzone zostało miejsce pamięci o zróżnicowanym przekazie symbolicznym. Za monumentem ustawionych zostało siedem drewnianych krzyży, zaś na lewo od nich głaz pamiątkowy ku czci ofiar wywózek na Syberię z inskrypcją: OFIAROM / SYBIRU / 1939 - 1947 Po prawej stronie pomnika, w 70-tą rocznicę odzyskania niepodległości wzniesiono wysoki krzyż poświęcony pamięci powstańców 1831 i 1863-64 r., przy nim zaś, w 2004 r. umieszczono głaz pamiątkowy z nazwiskami mieszkańców Ciechanowca i okolic - ofiar mordu NKWD popełnionego 23 czerwca 1941 r. pod Zabłudowem: POLAKOM BESTIALSKO ZAMORDOWANYM / PRZEZ SOWIECKICH ŻOŁNIERZY N.K.W.D. / W DNIU 23.06.1941 R. POD ZABŁUDOWEM / MIESZKAŃCOM REJONU CIECHANOWIEC CIECHANOWIEC Marcinkowska Zofia Maciejczuk Bolesław Rybak Mateusz Sokółko Stolarczyk Stanisław Wierciński Józef Wójcik Stanisław GRÓDEK Sylwestrzuk KOCE BASIE Koc Czesław KOCE PISKUŁY Koc Jan KUCZYN Marciniak SKÓRZEC Akacki Stanisław SOBOLEWO Zaręba USZA MAŁA Niemyjski Jan I inni A.D. 2004 w 65 rocznicę wybuchu II wojny światowej - Rodacy Źródło: Małgorzata Karczewska, Maciej Karczewski, Miejsca pamięci czynu niepodległościowego na północno-wschodnim Mazowszu, Białystok 2019. Fot. © Marlena Brzozowska