W 2018 r. na północno-zachodnim skraju Mątwicy natrafiono na nowożytny cmentarz. Do odkrycia doszło podczas przebudowy drogi wojewódzkiej nr 645, tak więc jedynym rozwiązaniem była ekshumacja szczątków. Cmentarz założony został w pewnym oddaleniu od zabudowy wsi. Jego lokalizację wyznaczał krzyż ufundowany w 1899 r., jednak tradycja grzebania w tym miejscu zmarłych była zapewne znacznie starsza. Wśród mieszkańców Mątwicy przechowywana była pamięć o żołnierzach pochowanych przy krzyżu, jednak istniało przekonanie, że byli to polegli podczas II wojny światowej i ich szczątki zostały ekshumowane w latach 70. XX w. W wyniku dwóch sezonów badań wykopaliskowych, prowadzonych w 2018 i 2019 r., odnaleziono i ekshumowano: szczątki osób cywilnych, zapewne pochowanych w XVIII i XIX w. na pozakościelnym cmentarzu wiejskim, tzw. mogiłkach, 40 żołnierzy armii rosyjskiej z czasów I wojny światowej, sześciu żołnierzy polskich poległych podczas wojny polsko-bolszewickiej i prawdopodobnie przemieszane szczątki kolejnych trzech poległych podczas tej wojny, a także szczątki poekshumacyjne 35 żołnierzy polskich z września 1939 r. Tym samym, potwierdzone zostały wspomnienia mieszkańców na temat ekshumacji żołnierzy pochowanych przy krzyżu, jednak jedynie w odniesieniu do poległych we wrześniu 1939 r. Żołnierze polegli podczas wojny polsko-bolszewickiej służyli prawdopodobnie w 205. Pułku Piechoty oraz 108. Pułku Ułanów. Jednostki te walczyły w okolicach Nowogrodu i Mątwicy w dniach 1-2 sierpnia 1920 r. Zdaniem badaczy, na związek z tymi jednostkami wskazują wzory guzików mundurowych oraz biżuterii patriotycznej odnalezionej przy szczątkach . Powtórny pochówek żołnierzy polskich poległych w 1920 r. miał miejsce 14 sierpnia 2019 r. na cmentarzu katedralnym w Łomży. Źródło: Małgorzata Karczewska, Maciej Karczewski, Miejsca pamięci czynu niepodległościowego na północno-wschodnim Mazowszu, Białystok 2019, tam wcześniejsza literatura. Fot. © Małgorzata Karczewska i Michał Grabowski, firma Zabytki. Badania. Projekty. Realizacje